หน้าหนังสือทั้งหมด

การวิเคราะห์รูปและชาติในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
283
การวิเคราะห์รูปและชาติในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 283 บทว่า ชาติรูปเมว ความว่า รูปกล่าวคือชาติ เพราะเป็นความ อุบัติขึ้นในขณะ ๆ แห่งรูปทั้งหลาย จำเดิมแต่ปฏิสนธิ และที่สมมติ ว่ารูป เพราะม
บทความนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์บทความในอภิธัมมัตถสังคหบาลี ที่อธิบายถึงชาติรูปและการเริ่มก่อแห่งรูปที่มีความสำคัญในพุทธศาสนา ท่านอาจารย์ได้แบ่งแยกความเริ่มก่อและความสืบต่อของรูป ให้เห็นถึงความเกี่ยวข้อง
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การศึกษาเกี่ยวกับรูปและวิญญาณ
285
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การศึกษาเกี่ยวกับรูปและวิญญาณ
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 285 ประการนอกนี้ ชื่อว่าพาหิรรูป เพราะเกิดในภายนอกจากอัชฌัตติก รูปนั้นฯ รูปมีจักขุเป็นต้นนั่นแล จัดเป็นวัตถุรูป 1 รูป ๒๒ ประการ นอกนี้ก
เนื้อหานี้ดำเนินการศึกษาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยละเอียดเกี่ยวกับรูปและวิญญาณ ซึ่งรวมถึงการอธิบายถึงพาหิรรูปและการมีส่วนร่วมของปัจจัยต่าง ๆ ที่มีผลต่อจักขุวิญญาณและชีวิตรูปในบริบทของอภิธรรมซึ่ง
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
315
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 315 ๓๓ อย่าง ๆ ในโลกุตตรจิตทั้ง ๘ ธรรม ๓๓ มีทั้งหมดก็มี ไม่มีสังกัปปะและปีติก็มี แม้ใน โลกิยจิตก็มีได้ ในเวลาวิสุทธิทั้ง ๖ เป็นไป ตามสม
บทความนี้นำเสนอความเข้าใจในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นไปที่ธรรม ๓๓ ในโลกุตตรจิต รวมถึงขันธ์ ๕ อุปาทานขันธ์ ๕ อายตนะ ๑๒ และธาตุ ๑๘ ซึ่งสำคัญต่อการศึกษาและเข้าใจอริยสัจ ๔ในพุทธศ
อาสวาและการรวมของกิเลส
318
อาสวาและการรวมของกิเลส
อาสวา ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 318 [อธิบายอาสวะกิเลสเครื่องดอง ชื่อว่าอาสวะ โดยอรรถว่า หมักอยู่นาน เพราะไม่ปรากฏที่สุด เบื้องต้น หรือเพราะไหลจากทวาร ๖ มีจักขุทว
เนื้อหาเกี่ยวกับความหมายของอาสวะซึ่งมีความหมายในการเป็นสิ่งที่หมักอยู่และไหลไปจากภพถึงภวัคคพรหม อธิบายถึงเขตแดนที่เกิดขึ้นจากมริยาทและอภิวิธี และการมีอาสวะเกี่ยวข้องกับโลภะและธรรมอื่นๆ ที่ส่งผลกระทบถึ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 326
326
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 326
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 326 ในสันดานที่ประกอบด้วยสภาพนั้นโดยมาก ทำกัมมชรูปและสัมปยุต ธรรมซึ่งยังเป็นอยู่ ให้เป็นไปตามตน ในขณะเป็นอยู่ ทำสัมปยุตธรรม ให้เป็นไปตา
เนื้อหานี้กล่าวถึงความสำคัญของธรรมที่เกิดจากความสุขและความเชื่อในชีวิต โดยเฉพาะในขณะที่มีพัฒนาการทางความรู้ อธิบายถึงการปฏิบัติและความรู้เกี่ยวกับจตุสัจจธรรมและชิ้นส่วนของอินทรีย์ที่เกี่ยวข้องในสภาวะต
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
328
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 328 หมายเอาธรรมเหล่าอื่น เหตุที่ว่ามานี้เป็นเหตุแห่งการแสดงอินทรีย์ เหล่านั้นตามลำดับ เพราะฉะนั้น จึงควรพอกันทีไม่ควรจะชักช้าเกินไป ฯ ก
บทความนี้กล่าวถึงหลักธรรมในอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นไปที่การอธิบายเกี่ยวกับพละและอินทรีย์รวมถึงบทบาทของศรัทธาและธรรมชาติที่ส่งผลต่อการทำงานของจิต นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึงก
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
332
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 332 ปัญญาสงเคราะห์เข้าได้ใน ๕ ฐาน วายามะ และเอกัคคตาแล สงเคราะห์เข้าได้ใน ๔ ฐาน จิตและสติสงเคราะห์เข้าใน ๓ ฐาน ฯ สังกัปปะเวทนาและศรัทธา
เนื้อหาส่วนนี้นำเสนอเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา ที่อธิบายถึงปัญญาสงเคราะห์ใน 5 ฐานและการสงเคราะห์ใน 4 ฐาน ซึ่งมีการอธิบายถึงความสำคัญของจิตและสติ รวมถึงการศึกษาสติปัฏฐาน 4 อย
การศึกษาอภิธัมมะในพระพุทธศาสนา
333
การศึกษาอภิธัมมะในพระพุทธศาสนา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 333 ได้ยาก เป็นทุกข์เพราะต้องเปลี่ยนไป และเป็นสังขารทุกข์ ชื่อว่า เวทนานุปัสสนาฯ อนึ่ง การตามเห็นจิตซึ่งแตกต่างกัน โดยความต่าง แห่งสัมป
เนื้อหานี้เจาะลึกเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยอธิบายความสำคัญของการเห็นจิตและธรรมจากลักษณะต่างๆ ผ่านจิตตานุปัสสนาและธัมมานุปัสสนา รวมถึงการอธิบายสัมมัปปธานและอิทธิบาทที่เกี
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 340
340
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 340
- ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 340 เป็นดุจธาตุส่วนย่อมของสรีระ และวัตถุ เกิดแต่ศิลา ฯ ය ก็ธาตุเหล่านั้น พระผู้มีพระภาคทางแจกนายตนะออกไปเป็น ๒ ประการ ด้วยอำนาจแห่งวิ
เนื้อหาอธิบายเกี่ยวกับธาตุและอริยสัจในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยอธิบายลำดับการแสดงธาตุ 5 ซึ่งรวมถึงจักขุธาตุและความเข้าใจเกี่ยวกับอริยบุคคลที่สามารถเข้าถึงสัจจะได้ ผ่านการปฏิบัติและการตรัสรู้ในธรรมทุกข์
การศึกษาอริยสัจและความทุกข์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
341
การศึกษาอริยสัจและความทุกข์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 341 ฉะนั้น ท่านโบราณจารย์จึงได้กล่าวไว้ว่า ธรรม ๔ ประการมีทุกข์เป็นต้น ให้สำเร็จ พระอริยบุคคล ๔ จำพวก ผู้กำลังตัด มลทิน และพระอริยบุคคล
เนื้อหานี้กล่าวถึงConcept ของอริยสัจในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยเฉพาะการอธิบายเกี่ยวกับความทุกข์ซึ่งเป็นของจริงแท้และเป็นเครื่องหมายสำคัญของการตรัสรู้ของพระอริยบุคคล ทั้งยังชี้ให้เห็นถึงสัจจะที่ ๑ และ ๒
การวิเคราะห์ทุกข์และความดับทุกข์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
342
การวิเคราะห์ทุกข์และความดับทุกข์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 342 เมื่อมีการตั้งลงแห่งปัจจัยมีกรรมเป็นต้น เพราะกระทำวิเคราะห์ว่า ทุกข์ ย่อมเกิด จากตัณหานี้ ฯ เหตุเกิดแห่งทุกข์ ชื่อว่าทุกขสมุทัย ฯ ท
บทความนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์ทุกข์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยชี้ให้เห็นว่าทุกข์เกิดจากตัณหาและสาเหตุแห่งทุกข์นั้นมีชื่อเรียกว่า 'ทุกขสมุทัย' พร้อมแสดงให้เห็นถึงความดับแห่งทุกข์ในธรรมชาติที่เรียกว่า 'ทุก
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - ปัจจัยสังคหะ
346
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - ปัจจัยสังคหะ
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 346 อภิธัมมัตถสังคบาลีแปล ปริเฉทที่ ๘ (ชื่อปัจจัยสังคหวิภาค) [สังคหคาถา] บัดนี้ ข้าพเจ้ากล่าววิภาค แห่งธรรม ทั้งหลาย ที่เป็นปัจจัย แก่ส
บทความนี้เสนอการวิเคราะห์เกี่ยวกับธรรมที่เป็นปัจจัยแก่สังขตธรรม โดยแบ่งออกเป็นปฏิจจสมุปบาทนัยและปัฏฐานนัย ทั้งสองนัยมีอิทธิพลต่อการเกิดขึ้นของสังขารและวิญญาณ ข้าพเจ้าได้อธิบายถึงมาตรฐานที่ใช้ในการกำหน
ปฏิจจสมุปบาทนัยในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
347
ปฏิจจสมุปบาทนัยในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 347 เป็นปัจจัยเกิดสฬายตนะ เพราะสฬายตนะเป็นปัจจัยจึงเกิดผัสสะ เพราะผัสสะเป็นปัจจัยจึงเกิดเวทนา เพราะเวทนาเป็นปัจจัยจึงเกิดตัณหา เพราะตัณ
เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงปฏิจจสมุปบาทนัยซึ่งอธิบายการเกิดขึ้นของทุกข์ โดยเริ่มต้นจากสฬายตนะซึ่งเป็นปัจจัยที่ส่งผลให้เกิดผัสสะและเวทนาจนถึงชาติและมรณะ ทั้งหมดนี้เกิดขึ้นตามลำดับของปัจจัยที่เครือข่ายและเกี
อวิชชามาเนน-ประโยคในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
354
อวิชชามาเนน-ประโยคในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
1 ๑ อวิชชามาเนน- ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 354 เพราะต้องการให้รู้ความหมาย) ฯ ส่วนปัญญาปนโตบัญญัติ ท่านแสดง โดยชื่อมีนามและนามกรรมเป็นต้น ฯ นามบัญญัตินั้นมี 5 อย่
ในเนื้อหานี้เสนอการวิเคราะห์นามบัญญัติ 5 อย่างที่เกี่ยวกับสิ่งที่มีอยู่และไม่มีอยู่ในอภิธรรม รวมถึงการตั้งชื่อและการแต่งตั้งสิ่งต่างๆ ในทางปรัชญาและสังคม โดยเฉพาะการแยกแยะระหว่างสิ่งที่มีตัวตนและสิ่งท
อวิชชาและการเกิดของสังขาร
362
อวิชชาและการเกิดของสังขาร
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 362 อวิชชาเป็นต้นนี้ สังขารทั้งหลาย ย่อมเกิดจากปัจจัยคืออวิชชา เพราะสังขารทั้งหลายเป็นไปในสันดานที่มีอวิชชานอนเนื่องอยู่แล้วเท่า นั้น โ
เนื้อหานี้จัดการเกี่ยวกับอภิธรรมที่ว่าด้วยความสัมพันธ์ระหว่างอวิชชา สังขาร วิญญาณ และนามรูปในมุมมองทางพุทธศาสนา การอธิบายนี้ทำให้เห็นว่าสังขารเกิดจากอวิชชา และวิญญาณก็เกิดจากสังขาร โดยยกตัวอย่างการเกิ
การวิเคราะห์อภิธัมมัตถสังคหบาลี
366
การวิเคราะห์อภิธัมมัตถสังคหบาลี
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 366 และ (ตามอำนาจ) แห่งอวิชชาและสังขารทั้ง ๒ ซึ่งท่านได้โดยการ ประมวล (สงเคราะห์) ฯ คำว่า อายตี ผลปญฺจก ได้แก่ผล ๕ อย่าง มีวิญญาณเป็นต้
เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกาที่อธิบายเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างเหตุและผลในทางธรรม โดยเฉพาะการเชื่อมโยงระหว่างอดีตกับปัจจุบันและอนาคต โดยเน้นว่าสิ่งที่เกิดขึ้นในปัจจุบ
จตุสังเขปในอภิธัมมัตถสังคห
367
จตุสังเขปในอภิธัมมัตถสังคห
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 367 เพราะฉะนั้น จึงชื่อว่าจตุสังเขป ฯ เจตนาที่เป็นปัจจัยแก่ปฏิสนธิต่อไป ในอนาคต ชื่อภพ ในคำว่า กมุมภวสงฺขาโต ภูเวกเทโส นี้ ฯ เจตนาในกรร
เนื้อหานี้กล่าวถึงจตุสังเขปซึ่งเป็นเจตนาที่มีความสำคัญต่อการปฏิสนธิและการเข้าใจธรรม ในการอธิบายถึงอวิชชาและตัณหาซึ่งเป็นมูลเหตุของการเกิดภพต่าง ๆ โดยการทราบถึงธรรมที่เปลี่ยนแปลงไปในปัจจุบันและอนาคต ผ่
การศึกษาเหตุปัจจัยในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
369
การศึกษาเหตุปัจจัยในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 369 เหตุปัจจัย ฯ มีคำอธิบายที่ท่านกล่าวไว้ว่า เป็นปัจจัยโดยฐานเป็นเหตุ คือเป็นปัจจัยโดยความเป็นเหตุฯ พึงทราบสันนิษฐานว่า ธรรมเป็น เครื่
เนื้อหานี้ว่าด้วยการศึกษาเหตุปัจจัยภายใต้ข้อคิดในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยอธิบายสิ่งที่เป็นเหตุและปัจจัย โดยเฉพาะธรรมทั้ง 5 ที่เป็นเครื่องค้ำจุนแก่รูปและนามธรรมในปวัติกาล รวมถึงการอธิบายเกี่ยวกับอารัมมณ
การศึกษาอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
378
การศึกษาอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 378 อัพยากตชวนวิบากและไม่ยังวิบากอื่นให้ถือเอาอาเสวนะ ฯ แม้คำที่ท่าน อาจารย์ธรรมปาลเถระกล่าวไว้ว่า "ชวนะที่จะพ้นไปจากอาเสวนะไม่มี" ดังน
เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเฉพาะการศึกษาเกี่ยวกับอาเสวนะและมรรค โดยอาจารย์ธรรมปาลเถระได้กล่าวถึงปัจจัยต่างๆ ที่ส่งผลต่อการเกิดขึ้นของรูปธรรมและจิต โดยอธิบายถึงควา
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
383
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 383 คำว่า สทฺธาทโย ได้แก่ ศีล จาคะ และปัญญาฯ คำนี้ว่า แท้จริง ทาน ศีลเป็นต้นของตน อาศัยศรัทธาเป็นต้นของตนจึงมีได้ ๆ และทานศีลเป็นต้นของ
เนื้อหาตัวอย่างนี้พิจารณาความหมายของคำว่า สทฺธาทโย ที่ประกอบด้วยศีล จาคะ และปัญญา มีความสำคัญต่อการพัฒนาของตนและของคนอื่น โดยอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างศรัทธาและศีลกับสุขทุกข์ รวมถึงบุคคลที่เป็นกัลยา